Vier terpen in de Flieterpen,

De terpen zijn kunstmatige heuvels die door mensen zijn aangelegd in het verre verleden. Ze dienden als bescherming tegen overstromingen in de laaggelegen gebieden van Friesland. Op deze terpen bouwden mensen hun huizen, boerderijen en dorpen. De dorpen Ginnum, Jannum, Reitsum en Lichtaard zijn allemaal gebouwd op terpen. De terp werd in het verleden zo rond 1200 gebruikt om een kerk op te bouwen (zie Jannum, Ginnum, Reitsum en Lichtaard).

Waarom zijn terpen belangrijk? Bescherming: terpen boden een veilige plek om te wonen in een gebied dat regelmatig werd overspoeld door water van de Waddenzee. Cultuur: ze zijn een uniek onderdeel van het Friese erfgoed en vertellen veel over het leven van de mensen in het verleden. Archeologie: bij opgravingen op terpen worden vaak waardevolle vondsten gedaan die meer inzicht geven in de geschiedenis en het leven van de inwoners in die tijd.

Hoe zijn terpen ontstaan? De bouw van terpen begon al in de prehistorie (zo rond het jaar 500 voor christus). Mensen verzamelden aarde en andere materialen (mest van de koeien) om de heuvels op te hogen. Door de eeuwen heen zijn terpen steeds hoger gemaakt om beter beschermd te zijn tegen overstromingen. De meeste terpen zijn indertijd gebouwd op zandplaten een natuurlijke verhoging in het veld. De boerderijen die veel later zijn ontstaan in het kwelderlandschap zijn ook op zandplaten gebouwd.

Wat kun je er vandaag de dag nog van zien? Veel terpen zijn in de loop der tijd afgegraven of een gedeelte ervan (Ginnum, Jannum, Reitsum en Lichtaard). In Lichtaard zijn in de 60 jaren van de vorige eeuw nog afgravingen geweest. Ook in Jislum is de terp afgegraven zo rond 1925. Maar er zijn er nog steeds veel te zien in Friesland. De aarde die vrijkwam werd verkocht naar lagere gebieden in Friesland vooral zandgronden om deze vruchtbaarder te maken. Maar ook in deze streek zijn huurcontracten afgesloten met de bedoeling om percelen te bemodderen. De aarde bevatte veel voedingsstoffen voor landbouw gewassen. Sommige terpen zijn omgebouwd tot woonwijken, terwijl andere zijn bewaard gebleven als archeologische vindplaatsen. (Oosterbeintum)                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Wieger Zoodsma

Historie Iedyk 19 Jannum  

http://www.stinseninfriesland.nl/BernardahuisLichtaard.htm

 NU staat er een Friese kop hals romp boerderij uit 1880. Zie foto. 

Informatieborden in de Flieterpen

In Ginnum vind je bij veel huizen informatieborden met daarop de namen van vroegere bewoners (zo rond de 19e eeuw) en hun beroepen. Dit maakt een wandeling door het dorp extra interessant, vooral voor mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis.

De borden zijn geplaatst zo ongeveer in het jaar 2000. Zij hebben een verbinding met het verleden. Ze geven een kijkje in het leven van de mensen die er vroeger woonden en laten zien hoe het dorp zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Bijna ieder huis in Ginnum heeft zo’n bordje ook Reitsum en Lichtaard hebben enkele borden met daarop de geschiedenis van de huizen of boerderijen. Op de bordjes vind je de namen van zowel vroegere als huidige bewoners. De beroepen die de mensen vroeger uitoefenden of hun ambachten. De borden vertellen vaak ook iets over de omgeving en de geschiedenis van het dorp. Het is een leuke manier om meer te leren over de geschiedenis van Friesland.

Combineer een fietstocht langs de route met een bezoek aan Ginnum. Neem tijdens je bezoek aan Ginnum ook eens een kijkje bij de Atelierkerk. Dit is een bijzondere locatie met een rijke geschiedenis. Ga ook eens naar Roorda_State in Ginnum een prachtige kaasboerderij.  

Het is een prachtige dyk door het dorp vanwege de grote bomenlaan en de doorzichten naar het weidse landschap. De dyk ligt hoger, waardoor je duidelijk ziet dat het een afgegraven terp is.

Waarom behouden?  De laan geeft Lichtaard een heel mooi eigen karakter en de doorzichten naar het landschap brengen het landschap tot in het dorp.

Idee / Kans / toekomst: ...